16 Mayıs 2020 Cumartesi





Torosların Fadime’si için 
“Şu karşı ki dağda lambalar yanar”


Şöyle bir araştırma yaptım kendimce:

 “FADİME adının yaygınlık oranının Türkiye'nin resmi nüfus sayımı sonuçları ve günlük ortalama nüfus artış hızına orantılarsak ülkemizde yaklaşık 20,356 kişinin isminin FADİME olduğu ve FADİME isimli kişi sayısının her yıl ortalama 285 kişi arttığı tahmini yapılabilir.”

“FADİME Türkiye'de en çok kullanılan 701. isim (... 699. ediz, 700. eşref, 701. fadime, 702. mümtaz, 703. fatoş, ...). Ülkemizde yaklaşık her 4,207 kişiden birinin adı FADİME ve ismin yaygınlık oranı binde 0.24.”

“FADİME isminin Amerika Birleşik Devletindeki yaygınlık oranını hesaplarken bu isme elimizdeki Amerikan veri tabanındaki 702,203 kişi arasında hiç rastlayamadık. Bu nedenle ismin Amerika Birleşik Devletindeki yaygınlık oranın bir milyonda 1.4'ten dahi az olduğunu ve Amerika’da toplam 400'den az sayıda FADİME yaşadığını tahmin ediyoruz.”

“FADİME Türkiye'nin en yaygın 701. ismiyken, Amerika Birleşik Devletinde en yaygın 701. ad ise Isabel ismi. FADİME adının yakın kullanım oranına sahip diğer Amerikalı isim kardeşleri arasında 699. Norma 700. Gerardo 701. Isabel 702. Israel 703. Minh isimleri de sayılabilir. ("İsmiDidikle.com'dan alınmıştır") yazılarak ile bu ilginç, doğru ama gayet de gereksiz bilgi serbestçe dağıtılabilir ve kopyalanabilir.”

“1923 ile 1930 arasında Türkiye 'de en çok kullanılan kadın isimleri ise şunlar: Fatma, Ayşe, Emine, Hatice, Zeynep, Şerife, Hanife, Meryem, Sultan, Zehra, Havva, Hayriye, Cemile, Zeliha, Elif, Gülsüm, Naciye, Havva ve FADİME.”
“Derinlik rekortmeni mağaralar; susuz coğrafyaya tam bir karşıtlık oluşturan şelaleler; kıraç arazide yaşam mücadelesi veren köyler; rüzgarın biçimlendirdiği “antik kent”ler…”

“Taşeli Platosu batıda Antalya Akseki ile doğuda Mersin Silifke arasında uzanıyor.”

“Plato, yüksekteki düzlük demek; Taşeli Platosu ise bu tanıma, düzlük içindeki tümsekleri ve oyuklarıyla yeni bir boyut katıyor. Plato karstik yapısıyla, batıda Akseki (Antalya), doğuda ise Mut-Silifke (Mersin) arasında doğu batı doğrultusunda uzanan; taşın bin bir renk ve boyutta serpiştirildiği bir palettir. Öyle ki, gezginler karşılaştıkları karstik yeryüzü şekillerini, antik kent kalıntısı sanmışlardı uzun yıllar önce.”

“Yarımadaya ve platoya adını veren “taşeli” kavramı, yörenin bu olağan dışı taşlık yapısına dayanıyor. Yöreye ilkçağda, Eski Yunancada “Taşlık Kilikia” ya da “Dağlık Kilikia” anlamına gelen “Kilikia Trakheia” dendiği biliniyor. Şu da var; kimi kaynaklara göreyse Mersin’in yakın zamana kadarki il adı olan İçel’den hareketle ve karşıtı olarak yöreye “Dışel” dendi, zamanla bu, Taşeli’ye dönüştü. (Yazı: İbrahim Baştuğ Atlas Aralık 2014 / Sayı: 259)”

İşte bu Taşeli Platosunda hangi kapıyı çalsan karşınıza bir FADİME çıkar. Abartmadan söylüyorum; ya annesi ya halası ya teyzesi ya kardeşi ya da sülalesinde mutlaka bir FADİME vardır. Bu bölgede en çok bayan ismi "Fadime"dir. Her evde mutlaka bu isme rastlanır.

Nedeni yanan gaz lambasının şavkında duvara yazılmış. 

Bir şarkı var ki;  Karamanoğullarının sürgünlerinde yaşanan sevgiyi hasreti unutulmayanları anlatıyor. Yaşanan yer Toros Dağları Platolarında Taşeli Bölgesi. Sözleri bölgeyi yansıtıyor. Balkanlardan sesleniyor bırakıp gittiği sevdalısına.

Şarkı Sözleri

Şu karşı ki dağda lambalar yanar
Şu karşı ki dağda lambalar yanar
Lambanın şavkına da fadimem, sevgilim yazar
Lambanın şavkına da fadimem, sevgilim yazar

Ayletme beni, söyletme beni
Ayletme beni, söyletme beni
Alçak yüksek tepede fadimem, bekletme beni
Alçak yüksek tepede fadimem, bekletme beni

Şu karşı ki dağda kuzular meler
Şu karşı ki dağda kuzular meler
Kuzu sesi değil de fadimem, ömürler biter
Kuzu sesi değil de fadimem, ömürler biter

Ayletme beni, söyletme beni
Ayletme beni, söyletme beni
Alçak yüksek tepede fadimem, bekletme beni
Alçak yüksek tepede fadimem, bekletme beni

Şerafettin GÜÇ
Karamanoğulları Tarihi Araştırmacısı Yazar

Kaynak:





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Üç Önemli Yerden Alınan Toprak Ermenek Selanik Kıbrıs Atatürk'ün Yattığı Yer Türk Ulusu'nun Kalbidir Atatürk için b...