Şerafettin GÜÇ

Eski Çağlarda Karamandan Geçen Askeri Ve Ticari Yollar – 1

Larende (Karaman) İç Anadolu’nun bir Türk ülkesi  olduğu çağlardan önceleri de (şimdilerde demiryolu geçidi olduğu gibi) batı da (Avrupa geçidi) boğazlardan itibaren Orta Anadolu’nun güneyinde Toros Dağları eteğinden güney Afrika ve Arap ülkeleriyle doğuya da Ta....  Çin’e kadar uzanan askeri ve ticari yol üzerindedir.

Aynı zamanda İç Anadolu’dan Torosların kucağında yer alan bir yerleşim yeri oluşu nedeniyle de tüm uygarlıkların Akdeniz’e ve Kıbrıs adasına bir geçit kapısı olarak da büyük önemi vardı. Batıdan Laranda’ya (Karaman’a) kadar uzanan bu ana yol Karaman da kollara ayrılarak aşağıda görüleceği üzere beş kola ayrılırdı.

Coğrafya bilgilerinden “Elissa Reklüs”ün 1884 yılında yayınladığı büyük kitabının 9. cildinde Konya’nın İstanbul - Suriye yolu geçidinde olduğunu ve Anadolu’nun posta görevini yapan ve adlarına “Posta Tatarları” denilen kuryeleri istasyonlarının Konya bölgesinde oldukları ve Konya’nın doğusunda ki kasabaların Torosların kuzey eteklerine yerleştiklerini ve her çağda Suriye’ye kadar uzanan ticari ve askeri yolun Torosların eteğindeki bu yol olup Laranda/Larende (Karaman)’dan Ereğli’ye uğramak suretiyle bir yarım küre şeklinde eğildiğini ve bu yola Hacılar yolu yani Kudüs yolu da denildiğini bildirir.

Prof. W.M. Ramsay’ın yayınladığı “Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası” adlı kitabının Mihri Pektaş tarafından dilimize çevirisinde Bizans askeri yollarından konu ediliyor.

Bu kitabın 217-218 sahifelerinde de bu Hacılaryolunun doğuya açılan yolların en kısası ve en kolayı olduğu ve vilayetlerin savunmaları için en uygun askeri konaklama yerlerine yakın oluşu ve bir zamanlar bu yol ihmal edilmişse de bir müddet sonra bu kısa yol tekrar eski önemini arttırmıştır deniliyor.

Mihri Pektaş tarafından dilimize çevrilen (W.M. Ramsay’ın) bu kitabın ve bu kitabın haritasından anlaşıldığına göre bu yoldan başka bir de Konya’dan itibaren Karaman’ın kuzeyindeki Karadağ’ın önlerinden geçerek “Barata”’ya (burası Aşıran ve Sudurağı köyleri arasındaki ören yeri olmalı) uğrayarak “Kastabpala” Ereğli’ye doğru uzanan bir yol daha verildiği söyleniyor ki; bu yolun Karaman yörelerinden geçen kısmının işaret taşları yakın zamana kadar görülüyordu.

Yukarıda 2*. Ve 3*. Pasajlarda belirtilen yol ki; Torosların kucağında yer alan Karaman’da yelpazeleşerek Kayalık Kilikya’nın muhtelif yerlerinden Akdeniz’e inen yollar hakkında yukarıda adı geçen kitabın 400-402 nci sahifelerinde belirtilen yollar aşağıdadır.

Devam edecek……

NOT: Yazı metni rahmetle andığım, Karaman’a büyük hizmetleri geçmiş Durmuş Ali GÜLCAN amcamızın vefatından sonra kızının (evlatlık olarak büyüttüğü) arşivinde yıllarca bekletilmiştir. Karaman Güneş İlkokulunda öğretmeni olan ve halen İzmir’de yaşayan ablam Süheyla Güç GÜLEÇ hanımefendiye bu ve bunun gibi birçok yarım kalmış çalışmaları bir dosya halinde tarafıma verilmek üzere bırakılmıştır. Zaman içerisinde bu bilgiler tarafımdan kamuoyu önünde paylaşılacaktır.

Şerafettin GÜÇ

Emekli Öğretmen

Karamanoğulları Tarihi Araştırmacısı Yazar