Karamanlı Çocukların Saklambaç Oyunu
Dünyanın dört bir köşesinde farklı adlarla ve benzer kurallarla oynanan saklambacın bilinen geçmişi Antik Yunan'a kadar uzanıyor olsa da, bu oyunun temeli Karaman Beyliği çocuklarının vaz geçilmez gece oyunu.
Bu dönemdeki adı APODİDRASKİNDA (ἀποδιδρασκίνδα) olan oyun, ikinci yüzyıl Yunan âlimlerinden JULİUS POLLUX tarafından betimlenmiş. Ayrıca İtalya'da Napoli yakınlarındaki tarihi HERKULANEUM kasabasında bulunan bir duvar resminde saklambaç oynayan aşk tanrıları (cupid) tasvir edilmiştir.
En az 3 kişiyle oynanır.
Oyuncular aralarında sayışarak veya parmak tutuşarak bir ebe bir tane duvara önünü dönerek sayar.
Ebe en az 50 ye kadar dışından sayar. Bu sırada diğer oyuncularda ebe sayana kadar farklı veya aynı yerlere saklanırlar. Ebe dışından saymayı bitirince; “önüm arkam sağım solum sobe. Saklanmayan ebe” diye bağırır ve gözünü açar.
Ve diğer oyuncuları bulmaya çalışır. Diğer oyuncular ise ebe kalenin başından ayrıldığını görünce ebenin saydığı yere sobe diyerek ebeler.
Ebeleyen kişiler ebe olmaz. Ondan sonra ebe diğerlerini bulmaya çalışır. Eğer ebe bir kişiyi görüp de onun adını yanlış söylerse diğer oyuncular saklandığı yerden çıkar ve çanak çömlek patladı diye bağırırlar.
Ve ebe olan kişi yeniden ebe olur. Bu oyunu oynarsanız eğer akşam oynamayı tercih edin...
Çocuklar İçin Sorun Çözme Faaliyetleri
Ebe saymaya başladığı andan itibaren çocuklar mükemmel saklanma yerini bulmak için sorun çözmeye başlarlar.
Mesafeyi kestirerek zaman dolmadan ne kadar uzağa koşabileceklerini hesaplamaya çalışırlar ve “Benim boyum ne kadar?”, “Bunun arkasına sığar mıyım?” gibi sorulara cevap düşünürken boyut ve konumları hesaba katarlar.
Bütün bunlar saklanacakları yere ulaşmadan önceki birkaç saniye içinde olur.
Bu tabii ki çocukların hata yapmadığı ve korkulan “Önüm, arkam, sağım, solum sobe, saklanmayan ebe!” sesi geldiğinde kendilerini açıkta bulmadıkları anlamına gelmez.
Ama elbette bütün bunlar saklambacın eğlencesinin bir parçası gibi gözükse, temelde bir hızlı düşünme eğitimi gözüküyor:
Çocuklar hatalarından ders çıkarıp ileride daha iyi seçimler yapmak için uyum sağlıyorlar. Gündelik hayatta farkında olmadan kullanılan sorun çözme becerileri işte bunlardır.
Karamanoğulları Beyliğinin çok kısa bir zaman içerisinde güçleşerek düzenli bir ordu kurması, küçük yaşta çocuk oyunlarına verdiği eğitimsel önemden kaynaklanıyor.
Şerafettin GÜÇ
Karamanoğulları Tarihi Araştırmacısı Yazar
Karamanoğulları Tarihi Araştırmacısı Yazar
Kaynak kısmen alıntı: Halkbilimci Özdemir 284 çocuk oyununu araştırdı Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Halkbilimci Yrd. Doç. Dr. Nebi Özdemir,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder