Yusuf
Has Hâcib ve Kutadgu Bilig
“İnsan süsü, yüz; yüzün süsü, göz; aklın süsü, dil; dilin süsü,
sözdür.”
Yusuf Has Hâcib ve Kutadgu Bilig
11. yüzyılın başlarında Balasagun'da doğmuş olan Yusuf Has Hâcib
asil bir aileye mensuptur. Balasagun'da yazmaya başladığı KUTADGU BİLİG (MUTLULUK BİLGİSİ) adlı yapıtını 1069
yılında Kaşgar'da tamamlayarak Karahanlı hakanlarından Ebû Ali Hasan ibn
Süleyman Arslan Hakan'a sunmuştur.
KUTADGU BİLİG, her iki
Dünya'da da mutluluğa kavuşmak için gidilmesi gereken yolu göstermek maksadıyla
yazılmıştır.
YUSUF HAS HÂCİB'e göre, öteki
Dünya'yı kazanmak için bu Dünya'dan el etek çekerek yalnızca ibadetle vakit
geçirmek doğru değildir. Çünkü böyle bir insanın ne kendisine ne de toplumuna
bir yararı vardır; oysa başkalarına yararlı olmayanlar ölülere benzer; bir
insanın erdemi, ancak başka insanlar arasındayken belli olur. Asıl din yolu,
kötüleri iyileştirmek, cefaya karşı vefa göstermek ve yanlışları bağışlamaktan
geçer. İnsanlara hizmet etmek suretiyle faydalı olmak, bir kimseyi, hem bu
Dünya'da hem de öteki Dünya'da mutlu kılacaktır.
YUSUF HAS HÂCİB bu yapıtında
bilimin değerini de tartışır. Ona göre, âlimlerin ilmi, halkın yolunu
aydınlatır; ilim, bir meşale gibidir; geceleri yanar ve insanlığa doğru yolu
gösterir. Bu nedenle âlimlere hürmet göstermek ve ilimlerinden yararlanmaya
çalışmak gerekir. Eğer dikkat edilirse, bir alimin ilminin diğerinin ilminden
farklı olduğu görülür. Mesela hekimler hastaları tedavi ederler; astronomlar
ise yılların, ayların ve günlerin hesabını tutarlar. Bu ilimlerin hepsi de halk
için faydalıdır. Âlimler, koyun sürüsünün önündeki koç gibidirler; başa geçip
sürüyü doğru yola sürerler.
Şerafettin GÜÇ araştırmasıdır.
Kaynak:
T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3137
KÜLTÜR ESERLERİ
420
ISBN 978-975-17-3359-7
T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3137
KÜLTÜR ESERLERİ
420
ISBN 978-975-17-3359-7
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder